نگاهی گذرا به کتاب های کتابخانه رهی نشان می دهد که او تا چه اندازه آثار شاعران بزرگ زبان پارسی را با برد باری و ژرف نگری پیش چشم داشته و در کنار برگ ها ی آن یاد داشت هایی بر جای گذاشته است؛ پس بسیار طبیعی است که او نیز از شیوۀ اندیشه و زبان شعر دیگر شاعران پیش از خود تأثیر پذیرفته باشد، چنان که دیگران نیز از پیشینیان خود تأثیر پذیر بوده اند. تأثیر پذیری بر آمد و نشانۀ پژوهندگی است و تقلید ، تلاشی است بی ثمر و بیهوده

بالاخره به این نتیجه رسیدیم که درسالهای قبل ازحکومت احمدشاه مردم افغانستان بخاطرآزادی خود اززیرسلطه بیگانها درحال مبارزه وجنگ بودند . دراین گیرودارهولناک که مردم بمبارزه عنیف ودشواری مشغول بودند ، به پرورش علم وادبیات وفرهنگ نیزفرصتی نبود ، ولی با وجود آن دیده میشود ، که دربارشاه حسین هوتک درقندهار پرورش گاه ادب وعلما بود

اقبال در خانواده ای مسلمان و معتبد به دنیا آمد و پرورش یافت. خاندان او به درس خوانده گی و سواد شهرت داشتند و او را از کودکی به فرا گرفتن قرآن تشویق کردند و تحصیلات او نیز از همین جا آغاز شد. این نخستین عاملی بود که بر شکل گیری شخصیت مذهبی او تاثیر گذاشت. مغازه پدرش مرکز رفت و آمد معتقدان و پیروان مذاهب و فرقه های گوناگون اسلامی بود. شاید از همین رهگذر، او در نوجوانی با عقاید گوناگون آشنا شده باشد.

چه بسا باید گفت که گذشتگان ما در محاصره کشفیات مادی خود نبوده اند زنده گی را روشن تر می دیدند . نظر های آنان در چند اثر بزرگ جهانی ثبت گردیده ، که یکی آنها شاهنامه است ما خود در زبان دری فارسی حدود بیست اثر درجه اول در شعر و نثر داریم ولی میتوان گفت که هیچ یک از آنها از لحاظ نیروی پیام آوری به پای شهنامه رسید ه نمیتواند در آنها با همه اند یشه های بلندی که است مقداری مطالب نا پاسخ گو به زند گی امروز دیده میشود این مطب زاییده اوضاع و احوال است دورانشان به سر آمده ، و چون اغلب پیچیده در کنایه اند.

ادبيّات به مفهومي علمي آن هنوز به طور كامل مورد بررسي و شناخت كامل قرار نگرفته است و اغلب نظريهپردازان ادبي آن را از منظر هنري و زيباشناختي و يا اخلاقي و اجتماعي مورد توجه قرار دادهاند. در حاليكه ادبيات به مثابه آيينه و مجلاي روشن و عميق احساس و روان آدمي، به كمك ادبیات هاي نمادين و تصويري خود كه برپاية قدرت ّ خلاق و پايان ناپذيري به نام ّ تخيل صورت ميگيرد،

رازق فانی در سال 1322 خورشیدی در شهر کابل به دنیا آمد تحصیلات عالی اش در سال 1356 با بدست آوردن درجه ماستری در رشته اقتصاد سیاسی در بلغاریابه اتمام رسانید رازق فانی سرودن شعر را در سال 1340 آغازکرد و از عرصه نشرات وکار کرد های فرهنگی دست به فهالیت های ارزشمندی زد فانی در سال 1367 همرا با خانواده اش راه سفر را در پیش گرفت . فانی در سالهای پسین هم در عزل و هم در مثنوی شیفتگی خاصی به عرفان اسلامی نشا ن میدهد