دا مونوګراف بشپړ شوی او پروپوزل هم لري. تاسو کولی شئ د واتساپ له لارې موږ ته پیغام واستوئ ترڅو یې ترلاسه کړئ.
واتساپ: ۰۷۹۹۱۱۸۸۳۱
مونوګراف تضمین شوی دی، هېڅ تغیر ته اړتیا نه لري، او لا دمخه دفاع او وړاندې شوی دی.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
۱.۱ پېژندنه (Introdaction)
د انسانانو او سوداګريزو توکو ترانسپورت او ترانزيت له هغو مهمو لاملونو څخه دي چې د تاريخ په اوږدو کې يې د بېلابېلو خلکو په ټولنيزه او اقتصادي وده کې رغنده رول لوبولی دی.
دا چې نړیوال بازار ته د توکو په لېږد سره د تولیدونکو او مصرفوونکو ترمنځ اتصال رامنځته کېږي، نو د لیږد رالېږدله اغېزناکو شبکو څخه استفاده له نړیوالې سوداګرۍ څخه د استفادې فرصتونه زیاتوي، له دې کبله ترانسپورت او ترانزيت د اقتصادي ودې او سیالۍ کلیدي عنصر بلل کېږي.
افغانستان د خپل ستراتيژيک او جيوپوليتيک جغرافيوي موقعيت له اړخه د سويلي او منځنۍ آسيا تر منځ د ارتباطي پل رول لوبوي نو که چېرې په دې برخه کې د يو منظم سیستم پر بنسټ پانګونه وشي، په کم وخت کې به مو هېواد د سيمه ييز اتصال په څلور لارې بدل شي او په اقتصادي وده کې به مهم رول ولوبوي.
دا چې له څلورو لسيزو جګړو وروسته په افغانستان کې په لومړي ځل يو پياوړی او متمرکز اسلامي نظام حاکم شوی او د هېواد په ګوټ ګوټ کې ډاډمن امنيت ټينګ دی، نو اسلامي امارت په اقتصادي برخه کې د ځان بسياينې لپاره د نورو هڅو ترڅنګ ترانسپورتي او ترانزيتي پرمختګ ته هم ډېر پام اړولی او په دې برخه کې يې له ګاونډيو او سيمه ييزو هېوادونو سره يو لړ هوکړه ليکونه هم لاسليک کړي، چې ځينې يې په عملي توګه د تطبيق په حال کې دي.
په نړيواله کچه د ترانزيت او ترانسپورت برخه کې له بېلابېلو شبکو څخه استفاده کېږي چې مهمې هغه يې له ځمکني، سمندري، هوايي او اورګاډي پټلۍ څخه عبارت دي، دا چې افغانستان په وچه کې پروت هېواد دی او په مستقيم ډول سمندر ته لاره نه لري نو زموږ هدف په دې موضوع کې یوازې ځمکنی ترانسپورت دی تر څو روښانه کړو چې په تېرو څلورو کلونو کې د افغانستان په ملي عاید کې د ځمکني ترانسپورت ونډه څومره وه.
څرنګه چې زموږ د هېواد لارې له پیچومو او غرونو تېرېږي، ریل پټلی انکشاف ونکړ، سره له دې چې تیرو لسو کلو کې ورته پاملرنه وشوه، خواف ، اقینه، حیرتان او آن د چین هیواد سره یې د تړلو پلان و، خو ټول نیمګړی پاتې شول. دا دلیل د دې سبب شوی دی چې تر اوسه پورې د اموالو د انتقال لپاره يواځې د موټري ترانسپورټ څخه استفاده کیږی. د سرمایې کموالی او د مسلکي کاري قوې د نشتوالی له امله تر اوسه د ریل د ترانسپورت سیستم وجود نلري ځکه پداسې یو غرني هېواد کې د رېل د پټلۍ د غزولو لپاره ډېرې زیاتې سرمایې او فني او مسلکي کاري قوې ته ضرورت دی. بحري ترانسپورت نه لرو او هوایی کارګو ګرانه پرېوځي، نو يواځنی عمده وسیله موټري ترانسپورت دی چې په زیاته اندازه تری استفاده کیږی. په هیواد کې د تحمیلي جنګونو له امله لویې لارې ویجاړې دي. کومې لویې لارې چې په دې تیرو شلو کلنو کې جوړې شوې وې هغه بېرته د جنګ له امله تخریب شوې دي له بل پلوه د جنګونو او سرمایې د کموالي له وجې د مدرن ترانسپورتي وسایلو څخه استفاده نه کیږي چې له دې درکه د ترلاسه کېدونکو عوایدو د کموالي لامل کیږي . له دې ستونزو سره سره د افغانستان تجارت د ځمکني ترانسپورټ له لارې د مخکې تګ په حال کې دی او له دې درکه د افغانستان دولت یوه اندازه عواید راټولوي خودا روښانه نه ده چې په تېرو څلور کلونو کې د ځمکني ترانسپورت څخه لاسته راغلو عوایدو سهم په ملي عاید کې څومره دی د دې ستونزې د حل لپاره ما وغوښتل دغه موضوع تر څېړنې لاندې ونیسم د دې ستونزو د حل لپاره باید په افغانستان کې سړکونه په ښه معیار سره ورغول شي ریل پتلی رامنځته شي او د دې تر څنګه اداری فساد له منځه یوړل شي او د عوایدو راټولونه باید په الکترونیکي ډول تر سره شي تر دڅو د فساد کچه راټیټه شي.
افغانستان په وچه کې ایسارLand-locked غرنی، دسختو پیچومو او لارو لرونکی او پرمختیایی هیواد دی، نو له دې کبله په افغانستان کې تر ډېره ځمکنی ترانسپورټ څخه استفاده کیږي چې عموماً د سړکونو له لارې ترسره کيږي، نو افغانستان د ټولګټو چارو وزارت د ستراتيژۍ پر بنسټ دغه هېواد د زرهاوو کيلو مټرو په اوږدوالي سيمه يیز، ولايتي او محلي سړکونه لري چې کولی شي د هېواد له بېلابېلو سيمو سربېره منځنۍ آسيا له سويلي آسيا سره ونښلوي. نو له دې کبله د مسوولو ادارو په هڅو له دغې شبکې څخه په استفادې له ځمکني ترانسپورت څخه ی
اشتراکگذاری: